کتیبهها به عنوان یکی از ارزشمندترین و موثقترین منابع اطلاعاتی حاوی نکاتی است که از جوانب مختلف قابل بررسی هستند، به گونهای که مورخین، باستانشناسان، زبانشناسان و جامعهشناسان هرکدام به خوبی میتوانند پرسشهای خود را از این عناصر فرهنگی بازیابی کنند.
به گزارش نشریه الکترونیک جهان گردش به نقل از روابطعمومی پژوهشگاه میراثفرهنگی و گردشگری، مژگان اسماعیلی دبیر علمی چهارمین همایش ملی میراثزبانی و رییس پژوهشکده زبانشناسی، کتیبهها و متون 2 اسفند 1401، با بیان این مطلب به تشریح نقش کتیبهها در تداوم هویت ملی پرداخت و گفت: در میان ملل متمدن گذشته، ایران به عنوان سرزمین آریاییان از جایگاه ویژهای برخوردار بوده و منابع و مدارک تاریخی و باستانشناسی حاکی از شکوفایی فرهنگی این سرزمین است.
او تصریحکرد:کتیبهها به عنوان یکی از ارزشمندترین و موثقترین منابع اطلاعاتی حاوی نکاتی است که از جوانب مختلف قابل بررسی هستند، به گونهای که مورخین، باستانشناسان، زبانشناسان و جامعهشناسان هرکدام به خوبی میتوانند پرسشهای خود را از این عناصر فرهنگی بازیابی کنند.
اسماعیلی افزود: نکته قابل تأمل این که موضوعات اصلی این کتیبهها عمدتا سیاسی است و حاوی شرح جنگها، جلوسها، سقوط و کشورگشاییها بودهاند، اما با این حال در لا به لای همین مکتوبات میتوان به مسائل فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی اقوام و ملل دست یافت.
رییس پژوهشکده زبانشناسی،کتیبهها و متون با اشاره به اینکه کتیبهشناسی به عنوان بخش مهم از زبانشناسی و باستانشناسی از اهمیت خاصی برخوردار است اظهارکرد: با مطالعه و پژوهش کتیبهها و سنگ نبشتهها بخشی از ابهامات تاریخی رمزگشایی و با دلایل متقن و گویا اثبات میشود، چه بسا نقطه نظرات یا واقعیتهای تاریخی که با مطالعه دقیق و مجدد این کتیبهها مردود اعلام شده و برعکس نقاط تاریک و مبهم تاریخی و حلقههای مفقوده هویدا و آشکار شدهاند، بنابراین دلایل بررسی، مستندنگاری و پژوهش در این عناصر فرهنگی برای یافتن و درک صحیحی از گذشته بشری اجتناب ناپذیر و ضروری است .
دبیر علمی چهارمین همایش ملی میراثزبانی گفت: چنین آثار ارزشمندی در سراسر فلات ایران به شکل منقول و غیر منقول پراکندهاند، وبرغم اینکه مطالعات موردی بسیار با ارزشی در این زمینهها صورت گرفته ، اما هنوز فهرست جامع و کاملی از آثار مزبور در دست نیست.
به گفته اسماعیلی انواع خطوط نقر شده در این کتیبهها حکایت از تنوع فرهنگی میکند، که شامل فارسی باستان، اشکانی، فارسی میانه، ساسانی و کتیبههای غیر ایرانی همچون سنگ نبشتهها و الواح عیلامی، اکدی، الیمایی، یونانی، آرامی و اورارتویی است.
او افزود: در دوران اسلامی، فن کتابت به عنوان هنری برجسته مورد توجه قرار گرفت که جدای از رسالت اساسی خود یعنی انتقال کلام وحی، بسیاری از بزرگان و اندیشمندان از طریق همین عناصر تزئینی بناها، اشیاء و آثار تاریخی شناخته شدند.
رییس پژوهشکده زبانشناسی،کتیبهها و متون با بیاناینکه بیتردید ، هیچ ملتی حتی با سابقۀ تاریخی کم، بدون هویت شناخته نخواهد شد، وجود هویت برای ماندگاری هر ملتی امری اجتناب ناپذیر بوده و مردمی که دارای سرزمین، زبان، دین، نژاد، سنت و آیینهای میراثفرهنگی باشد، یقیناً دارای هویت ملی است تصریحکرد: در همین راستا باید گفت ایرانیان به عنوان ملتی با سابقه تمدنی بسیار کهن و دیرپا ، جزء تمدنهای بزرگ جهان به حساب میآیند.
اسماعیلی گفت: تاکنون تعاریفی زیاد از هویت ملی صورت گرفته، اما در میان غالب نظرات، آنچه به عنوان تعریفی جامعتر از هویت ملی، پذیرفته شده عبارت است از، احساس تعلق خاطر و وفاداری به نمادهای مشترک ملی که شامل سرزمین مادری، زبان مادری، نژاد، آئین ، سنن و مواریثفرهنگی که در نهایت به وحدت و انسجام ملی میانجامد.
او خاطرنشانکرد: باید توجه داشت که هویت ملی، فراتر از هویت قومی و مذهبی است، و در واقع هویت ملی می تواند دارای چندین هویت قومی یا مذهبی باشد و منافاتی با هم نداشته باشند .
اسماعیلی با اشاره به اینکه سرزمین مادری به عنوان یکی از عناصر مهم هویتی ، نقش اصلی را در مفهوم هویت ایفا میکند اظهارکرد: با مراجعه به متون اوستایی، با واژه « ایران ویچ » یا سرزمین آریاییها روبرو میشویم، که در قرون متمادی دستخوش فراز و فرودهای فراوان شده و تهاجمات اقوام مجاور در دوران مختلف ، بارها مرزهایش را درنوردیدهاند؛ اگرچه مرزهای جغرافیایی و سیاسیاش دچار تغییراتی شده، اما تا امروز همچنان وطن ایرانیان باقی مانده است .

بدون دیدگاه