مستانه بیگی

مدرس دانشگاه، پژوهشگر و بلاگر حوزه بومگردی

“پیج فعالان صنعت گردشگری ایران” معرفی می کند:

اقامتگاه بومگردی باغ آیین های زینت، روستای سلخ،جزیره قشم،استان هرمزگان

مهمان اقامتگاه بومگردی سلخ در جزیره قشم بودم و با این مراسم در این اقامتگاه آشناشدم.

به گزارش نشریه الکترونیک جهان گردش– مراسم زار نام یک مراسم خاص و کمی ترسناک است که در جنوب ایران، به ویژه هرمزگان و جزیره قشم برای خارج کردن جن و ارواح خبیثه از بدن افراد انجام می شود. به اعتقاد مردم بومی، افرادی که بیمار شده اند و با درمان های معمول بهبود نیافته اند احتمالا «هوایی» شده اند و یک جن یا روح سرگردان وارد کالبدشان شده است. به همین دلیل مراسمی خاص همراه با موسیقی برای جن گیری برگزار می کنند تا فرد دوباره سلامتی اش را پیدا کند.

در فرهنگ اعتقادی شاخ آفریقا و مناطق نزدیک به آن در خاورمیانه، اصطلاح زار برای جن و اوراح پلیدی استفاده می شود که هرازگاهی فردی را تسخیر می کنند. این جن ها که سرگردان هستند وارد بدن افراد، به ویژه زنان می شوند و موجب بیماری ها و ناخوشی های متعدد می شوند. مراسم زار در واقع از آفریقا به ایران آمده و همراه با موسیقی خاصی برگزار می شود که تاثیرات موسیقی آفریقایی را در آن می توان مشاهده کرد. هرچند مراسم زار که در ایران برگزار می شود با مراسم زار در شمال آفریقا تفاوت های زیادی پیدا کرده است. غلامحسین ساعدی نویسنده و پژوهشگر معروف تحقیق جامعی در مورد آئین زار انجام داده است و نتیجه تحقیقاتش را در کتابی جالب و خواندنی به نام «اهل هوا» گردآورده است. بخش عمده اطلاعاتی که در این مطلب ارائه می کنیم از همین کتاب استفاده شده است. به گفته ساعدی مردم ساحل نشین جنوب ایران جن ها و ارواح را به شکل باد تصور می کنند و معتقدند که هر باد دارای جن های به خصوصی است که می توانند وارد بدن انسان ها بشوند. به فردی که تسخیر شده و دچار جن زدگی شده اصطلاحا «هوایی» می گویند و تنها راه برای درمان او برگزاری مراسم زار است!

مراسم زار چطور برگزار می شود؟
وقتی فردی دچار بیماری شده و ظاهرا با درمان های عادی خوب نشده او بابا زار و ماما زار با بررسی بیمار ظاهرا تشخیص می دهد که او «هوایی» شده و جن و روح وارد بدنش شده است. همان طور که گفتیم تنها راه درمان فرد هوایی شده اجرای مراسم زار است. بابا زار یا ماما زار فرد جن زده یا زار زده را به مدت هفت روز دور از چشم مردم نگه می دارد و در این مدت با استفاده از داروها و روغن های ویژه ای او را برای برگزاری مراسم زار آماده می کند. یکی از مهم ترین بخش های مراسم زار اجرای موسیقی خاص و تاثیرگذاری به نام موسیقی زار است. مردم بومی معتقدند که موسیقی زار کمک می کند تا جن ها مهربان شده و از بدن فرد مبتلا بیرون بیایند. افرادی یک بار تسخیر شده و در مراسم زار بهبود پیدا کرده اند را پس از آن به نام «اهل هوا» می شناسند.

موسیقی زار
همان طور که در بالا هم اشاره کردیم یکی از کلیدی ترین بخش های مراسم زار است و در واقع در این مراسم شاهد نوعی موسیقی درمانی هستیم. هرکسی نمی تواند و اجازه ندارد سازهای مخصوص مراسم زار را بنوازد. یکی از سازهایی که در مراسم زار استفاده می شود تنبیره با تنبوره اسم که تنها بابا زار و شخص دیگری که بابا زار به او اجازه داده باشد می تواند آن را بنوازد. بابا زار یا ماما زار در طول مراسم همزمان با سازها و صدای موسیقی اصواتی را به زبان می آورد و در حقیقت، از جن ها می خواهند خود را معرفی کنند. به اعتقاد اهل هوا جن ها یا همان بادها اسامی متفاوتی دارند و برای بیرون کشیدن او باید جن را به نام اصلی اش صدا زد. بابا زار با خیزرانی که در دست دارد به بدن بیمار می زند و از جن می خواهد از بدن فرد بیرون بیاید و او را رها کند.

بدون دیدگاه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.