بومگردی نقطه تحول گردشگری ملایر

ایجاد اقامتگاه‌های بوم‌گردی به عنوان برند (ویژند) جدید در سالهای اخیر یکی از دروازه‌های جذب توریست به شمار می‌رود و این اقامتگاه ها در کنار ۲ عنوان جهانی (مبلمان منبت و انگور) و شهر ملی مروار نقطه تحول گردشگری ملایر محسوب می شود.
به گزارش ایرنا؛ شهرستان ملایر با داشتن ۲۰۸ روستای دارای سکنه و ۶ شهر و جاذبه‌های بکر طبیعی و تاریخی، تاکستان‌های انگور، دامداری سنتی، سوغات و صنایع دستی و تولیدات بومی و روستاهایی با بافت تاریخی و ارزشی می‌تواند بیشتر از هر زمان دیگری از این ظرفیت مستعد برای توسعه بوم‌گردی بهره گیرد.
در توصیف ویژگی‌های شهر جهانی ملایر، باید گفت که ایجاد بزرگترین اقامتگاه بوم‌گردی استان مختص این شهرستان است و شهر پنهان سامن که آوازه‌ای جهانی دارد، با ایجاد اقامتگاه بوم‌گردی، شاهراهی برای توسعه صنعت گردشگری به شمار می‌رود که بدون شک با گردشگرپذیر شدن آن ضرب‌آهنگ توسعه این شهر هر روز بیش از گذشته تند می‌زند و مشتاق ورود گردشگران و توریسم به شهری متعلق به دوره اشکانیان است.
کرونا ترمز بوم‌گردی را کشید
شیوع کرونا در ۲ سال اخیر رمق از جسم و جان صنعت گردشگری گرفت و به اذعان بسیاری از فعالان گردشگری رونق دوباره این صنعت نیازمند گذشت زمان است.
اما به واسطه واکسیناسیون گسترده کرونا به همت جهادی دولت سیزدهم و مهار این ویروس، اولین قدم‌هایی که صنعت گردشگری باید پس از زمین خوردن‌های متعدد بردارد تا بتواند آرام آرام سر پای خودش بایستد، گردشگری بومی است، همان شعاری که سازمان جهانی جهانگردی در شرایط کرونایی سر داد.
اقدامی ریشه‌ای و اثرگذار تا با ایجاد و راه‌اندازی اقامتگاه‌های بوم‌گردی، بازار این صنعت تکانی بخورد.
 خاطره‌انگیز را برای خود رقم می‌زند.

روزهای کم‌رمق اقامتگاه‌های بوم‌گردی همدان
غنی‌پارسا اینگونه توضیح داد: اقامتگاه‌های بوم‌گردی تابلوی شناخته شده محیطی ندارند و روش یافتن مسیر و رزرو آنها از طریق اینترنت و فضای مجازی است.
به گفته وی، اقامتگاه‌های بوم‌گردی استان همدان به دلیل کاهش مسائل تبلیغاتی، مسافر و گردشگر ندارند و اگر هم باشد، به صورت گذری است.
رئیس انجمن صنفی اقامتگاه‌های بوم‌گردی استان همدان مشکلات اقتصادی و وجود خانه‌مسافرها و محل‌های اسکان آموزش و پرورش را از دیگر آسیب‌های بوم‌گردشگری عنوان کرد و افزود: قشرهای خاصی خواهان اقامتگاه‌های بوم‌گردی هستند، عده‌ای به دنبال تجربه‌های نو و عده‌ای دنبال فضاهای ارزان قیمت هستند که در هر ۲ مورد اقامتگاه‌های بوم‌گردی بهترین گزینه است.

غنی‌پارسا معتقد است: خانه‌مسافرهایی که دور میدان آرامگاه باباطاهر به دنبال جذب مسافر هستند و یا محل‌های اسکان آموزش و پرورش، در اوج مسافرت‌ها، مسافران را جذب می‌کنند، در این بین سهم اقامتگاه‌های بوم‌گردی بسیار ناچیز است.
وی تاکید کرد: با این وجود تلاش‌های زیادی برای جذب گردشگر و مسافر در اقامتگاه‌های بوم‌گردی استان انجام و برنامه‌های نو و تازه‌ای همچون شب‌نشینی‌های فصل پاییز و زمستان را سال گذشته طراحی کردیم.
رئیس انجمن صنفی اقامتگاه‌های بوم‌گردی استان همدان ادامه داد: شب‌نشینی‌های پاییز و زمستان در اقامتگاه‌های بوم‌گردی استان جا افتاده بود و آداب و رسومی که در گذشته وجود داشت، در مراسم‌های شب‌نشینی‌ اجرا شد.
رئیس انجمن صنفی اقامتگاه‌های بوم‌گردی استان همدان اظهار داشت: شب‌نشینی‌های پاییز و زمستان در اقامتگاه‌های بوم‌گردی استان جا افتاده بود و آداب و رسومی که در گذشته وجود داشت، در مراسم‌های شب‌نشینی‌ اجرا شد.
غنی‌پارسا با بیان اینکه اقامتگاه‌های بوم‌گردی بازخورد خوبی به ویژه برای گردشگران و مهمانان خارجی داشت، گفت: از زمانی‌که این اقامتگاه‌ها شکل گرفت و عمر آنها هنوز به ۲ دهه نرسیده است، شاهد مهاجرت معکوس بودیم و روستاها ارزش بیشتری پیدا کرد.
به گفته او، ایده عالی پشت اقامتگاه‌های بوم‌گردی بود و در این زمینه در یکی از روستاهای استان که مردم انگیزه خود را برای ماندن از دست داده بودند، اقامتگاه بوم‌گردی ایجاد و آن را به خانواده‌ای سپردیم و مشغول به کار شدند و با این کار حس مردم روستا به ماندن افزایش یافت و با احیای باغ، تولید محصولات بومی و بافت فرش، رونق دوباره به روستا برگشت.

“سیدرضا حسینی” مدیریت اقامتگاه بوم‌گردی شهر پنهان سامن تاکنون به بیش از ۲۰ شهر گردشگری ایران سفر کرده و ایده‌های نابی برای اقامتگاه بوم‌گردی خود به‌دست آورده تا بتواند فضایی دلنشین و به‌یادماندنی برای مشتاقانی که به این شهر کهن و تاریخی سفر می‌کنند، مهیا کند.

این اقامتگاه با کاربری مسکونی، از سال ۹۷ با مدیریت «سیدرضا حسینی» عملیات مرمت و احیای آن آغاز شد و پس از خرید ملک، کار زیادی برای احیای این بنا انجام داد
 تا به امروز که تبدیل به اقامتگاه بوم‌گردی در شهر سامن شده و طبق معماری سنتی و بومی منطقه مرمت شده است و به گفته سیدرضا تاکنون حدود ۲ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان اعتبار از سرمایه شخصی برای مرمت و احیای این اقامتگاه هزینه کرده و بدون دریافت هیچگونه تسهیلاتی برای ۱۵ نفر اشتغال مستقیم ایجاد کرده است.
وی ادامه داد: اقامتگاه بوم‌گردی سامن دارای ۱۱ اتاق است که هفت اتاق آن به سبک دوران پهلوی با تیرهای چوبی و چهار اتاق به سبک دوران قاجار با طاق ضربی است و هر اتاق به نام مزارع کشاورزی و قنوات سامن نام‌گذاری شده و دارای موزه، چای‌خانه، مطبخ، رستوران، خشک‌شویی و نانوایی به سبک قدیمی است و تمام اتاق‌های آن دارای فرش‌های قدیمی و گلیم و چیدمان آن به سبک سنتی و هر کدام مجهز به سرویس بهداشتی است.
حسینی افزود: این اقامتگاه ظرفیت اسکان ۵۰ نفر را دارد و مشکلی برای اقامت مسافران و گردشگران و حتی مهمانی‌ها و جشن‌های چند ساعته ندارد، غذا نیز طبق سفارش مشتریان و به صورت سنتی و محلی سِرو می‌شود.
وی در صدد است در مرحله دوم حمّام خزینه را به سبک قدیمی و البته طبق استانداردها و به طور کامل بهداشتی در این مجموعه اجرا کند که بدون شک برای گردشگران قابل توجه و جذاب خواهد بود.
حسینی گفت: اقامتگاه بوم‌گردی سامن دارای ۱۱ اتاق است که هفت اتاق آن به سبک دوران پهلوی با تیرهای چوبی و چهار اتاق به سبک دوران قاجار با طاق ضربی است و هر اتاق به نام مزارع کشاورزی و قنوات سامن نام‌گذاری شده و دارای موزه، چای‌خانه، مطبخ، رستوران، خشک‌شویی و نانوایی به سبک قدیمی است و تمام اتاق‌های آن دارای فرش‌های قدیمی و گلیم و چیدمان آن به سبک سنتی و هر کدام مجهز به سرویس بهداشتی است.
تجربه زندگی سنتی ایرانی در اقامتگاه بوم‌گردی
نائب رئیس کمیسیون گردشگری استان همدان اما معتقد است که ایران کشوری چهار فصل با شاخصه‌های مهم گردشگری و مردمانی خونگرم و مهمان‌نواز است.
“امین ابوالقاسمی” اقامتگاه‌های بوم‌گردی را راهکاری اثرگذار برای توسعه گردشگری دانست و گفت: سیاست کلی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری بر این است که اقامتگاه‌های ارزان قیمت ایجاد شود و فلسفه آنها این بود که در این خانه‌های روستایی مسافر با فرهنگ و زندگی سنتی روستایی آشنا شود و از نزدیک این آداب و رسوم را لمس کند که عملا چنین اتفاقی نیفتاده است.
به گفته وی، به تازگی طرحی به مجلس شورای اسلامی ارسال شد که گردشگری داخلی توسعه پیدا کند.
معماری بومی و مدیریت منابع آب، تولیدات صنایع دستی و محصولات ارگانیک، همه از جلوه‌های دانش بومی مناطق مختلف کشور است که در فعالیت بوم‌گردی تجلی پیدا می‌کند، اقامتگاه‌های بوم‌گردی قابلیت بالایی در توسعه پایدار گردشگری در کشور دارند و به نوعی جامعه محلی از منافع این اقامتگاه‌ها بهره مند می‌شوند.
رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ملایر در گفت‌وگو با ایرنا تبدیل درآمد جوامع محلی از فصلی به پایدار را از فواید اقامتگاه‌های بوم‌گردی برشمرد و اظهار داشت: زمانی‌که مسافر یا گردشگر وارد مناطق گردشگری این شهرستان همچون درّه جوزان و منطقه سد کلان می‌شود، علاقه‌مند به بازدید از مناطق بکر، هنرهای دستی، خرید تولیدات محلی و محصولات کشاورزی و ارگانیک است.

“ابراهیم جلیلی” افزود: با توجه به آب و هوای خوبی که در این مناطق وجود دارد، زمینه‌های لازم برای ایجاد اقامتگاه‌های بوم‌گردی به ویژه برای روستاهایی مثل پریدر ابوالحسن‌خان با وجود قلعه‌های قدیمی و بافت روستایی، ازناوله، مانیزان و کمازان با بافت‌های قدیمی وجود دارد که در این راستا نیز گام‌های خوبی برای ایجاد این اقامتگاه‌ها برداشته شده است.
وی ادامه داد: زمینه دیگر برای ایجاد اقامتگاه‌های بوم‌گردی داشتن زمین در مناطقی بکر و یا دارای بافت پلکانی است که مجوز ساخت در چارچوب ضوابط بوم‌گردی با رعایت استانداردهای لازم و ضوابط زیست‌محیطی داده می‌شود.
اختصاص مشوق‌هایی برای ایجاد اقامتگاه بوم‌گردی
به گفته جلیلی، مشوق‌هایی نیز برای ایجاد اقامتگاه‌های بوم‌گردی همچون معافیت از پرداخت عوارض و تغییر کاربری و ارائه تسهیلات روستایی به مناطق روستایی با سود ۶ درصد تعلق می‌گیرد.
رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ملایر بیان کرد: طی چند سال گذشته تلاش کردیم در این شهرستان مناطقی همچون درّه جوزان و داویجان روستای ملی مرواربافی با ظرفیت ایجاد بوم‌گردی، آموزش‌های لازم برای ایجاد اقامتگاه بوم‌گردی ارائه شود.

جلیلی درباره اقامتگاه‌های بوم‌گردی فعال ملایر گفت: در حال حاضر اقامتگاه بوم‌گردی شهر پنهان سامن با ۱۱ سوئیت و ۵۰ نفر ظرفیت به عنوان بهترین و بزرگترین بوم‌گردی استان همدان و بوم‌گردی روستای هدف گردشگری مانیزان با چهار سوئیت فعال است و یک اقامتگاه بوم‌گردی در داویجان روستای ملی مرواربافی در حال اخذ تسهیلات است و به زودی راه‌اندازی می‌شود.

به گفته رئیس میراث فرهنگی ملایر؛ چنانچه بحث اقامتی راه‌اندازی شود، پازل جاذبه‌های طبیعی، تاریخی، فرهنگی و دست‌ساز با گردشگری تجربی با هنر دستی به هم متصل و جامعه محلی ما از این سفر مسئولانه درآمد خوبی خواهد داشت و به عنوان یک مقصد گردشگری مطرح می‌شویم.
وی بیان کرد: به‌تازگی ۲ متقاضی اقامتگاه بوم‌گردی در روستای قلاعلی مرادخواه و روستای ازناو با هزار و ۵۰۰ مترمربع مساحت در دست اقدام است و پیگیر اخذ موافقت اصولی و تسهیلات هستند.
رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ملایر ادامه داد: اقامتگاه بوم‌گردی ازناو دارای کارگاه گلاب‌گیری و شیره‌پزی است و چنانچه مجوز و موافقت اصولی آن صادر شود، دهه فجر امسال افتتاح خواهد شد.
جلیلی در تشریح فواید هر چه بیشتر اقامتگاه‌های بوم‌گردی اظهار داشت: بوم‌گردشگری یا بوم‌گردی یک سفر مسئولانه به مناطق طبیعی است که برای جوامع محلی بسیار سودمند است و تمام تلاشم‌مان را به کار گرفتیم تا این موضوع در شهرستان ملایر اتفاق بیفتد.
به گزارش ایرنا؛ استان همدان به عنوان پایتخت تاریخ و تمدن ایران زمین دارای بیش از یک‌هزار و ۸۰۰ اثر تاریخی و گردشگری است که بیش از یک‌هزار مورد از آنها ثبت ملی شده است و از این تعداد بیش از ۳۴۰ اثر تاریخی و طبیعی آن مربوط به شهرستان ملایر است که بیش از ۲۰۰ اثر آن در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.