بزرگترین غارهای ایران را بشناسید

غارهای شناخته‌شده بسیاری در ایران وجود دارند که هر یک دنیایی از شگفتی را در خود جای داده‌اند و هر سال، هزاران گردشگران و غارنورد حرفه‌ای را به‌سمت خود می‌کشانند.

غارها از مهم‌ترین جاهای دیدنی ایران هستند؛ دنیاهایی اسرارآمیز و پر از شگفتی که افراد بسیاری را به‌سمت خود جذب می‌‌کنند. اگر تاکنون به کاوش در یک غار رفته باشید، بدون شک، متوجه زیبایی پنهان و حیرت‌انگیز آن‌ها شده‌اید و می‌دانید که غارها مکان‌هایی مخوف با صداهای عجیب و غریب و خفاش‌های ترسناک نیستند.

به گفته نظام دوست، عضو هیئت موسس انجمن غار و غارشناسی، ایران بیش از ۲۵۰۰ غار شناسایی‌شده دارد که کمتر از یک درصد از آن‌ها غارهای باستانی و تاریخی‌ هستند. البته باید بدانید که غار، تعاریف متفاوتی دارد. غار از نظر زمین‌شناسی به حفره‌ای اطلاق می‌شود که بر اثر حل شدن سنگ‌ها با آب و ذوب شدن یخ‌ها به وجود آمده‌اند؛ به این ترتیب، غارهای دست‌کند و غارهای افقی به‌عنوان غار شناخته نمی‌شوند. غار دست‌کند، غاری است که توسط انسان و در دوره‌های مختلف ساخته شده و غارهای افقی نیز به غارهایی گفته می‌شود که در مسیر رودها یا چشمه‌ها به وجود آمده‌اند.

کشور ایران، بهشتی برای غارنوردان داخلی و خارجی است و همه ساله، افراد بسیاری برای بازدید از این غارها به مناطق مختلف کشور سفر می‌‌کنند. در ادامه شما را با بزرگترین غارهای ایران آشنا خواهیم کرد و شما را به سفری در دنیای اعجاب‌انگیز آن‌ها خواهیم برد.

1. غار کتله خور؛ زنجان

نوع غار: آهکی

طول مسیر کشف شده غار: ۳۰ كیلومتر (بخش زیادی از غار، قابل دسترسی نیست)

امکانات رفاهی: مناسب

آدرس: ۱۵۵ کیلومتری جنوب زنجان، شهرستان خدابنده، شهر گرماب (مشاهده روی نقشه)

غار آهکی کتله خور، یکی از زیباترین غارهای ایران است که از نظر قدمت، وسعت، تعداد طبقات و تنوع در تشكیل قندیل‌ها، از غارهای منحصربه‌فرد دنیا محسوب می‌شود. این غار قبل از سال ۱۳۰۰ کشف و ۳۰ سال بعد توسط فردی بنام سید اسدالله جمالی به ثبت رسید. غار کتله خور، مسیر‌های کشف نشده بسیاری دارد و تاکنون انتهای آن پیدا نشده است. در حال حاضر حدود ۳۰ كیلومتر از غار كتله خور شناسایی و نقشه‌برداری ۲۲ كیلومتر از این محدوده انجام شده؛ اما فقط یک مسیر ۱۲۰۰ متری، آن هم در طبقه اول غار برای بازدید گردشگران مهیا شده است.

جالب است بدانید که بر اساس شواهد و بررسی‌های انجام شده غار کتله خور به غار علیصدر در همدان متصل می‌شود و این دو غار به‌لحاظ قدمت تقریبا همسن هستند؛ البته از چند جهت با هم تفاوت دارند. به‌طور مثال، آهک‌های غار کتله خور نسبت به آهک‌های غار علیصدر بسیار خالص‌تر هستند و به همین دلیل، کتله خور، غار زیباتری است؛ زیرا درجه خلوص آهک‌ها موجب شفافیت آن‌ها و در نتیجه عبور نور از قندیل‌ها می‌شود.

برای بازدید از غار کتله خور باید به شهر گرماب در استان زنجان بروید. سپس از سه مسیر جاده آسفالته زنجان – سلطانیه و سپس خدابنده – گرماب؛ جاده زنجان – بیجار – گرماب و جاده همدان- کبودر آهنگ، خود را به این غار برسانید. اگر از تهران به‌سمت این غار می‌روید، وارد آزادراه تهران – قزوین شوید و پس از عبور از شهر ابهر، به‌سمت قیدار و گرماب بروید. اگر هم از زنجان حرکت می‌کنید، مسیر زرین آباد و پس از آن گرماب را انتخاب کنید.

2. غار چال نخجیر؛ مرکزی

آثار ملی ایران طول مسیر کشف شده غار: هشت تا ۱۴ کیلومتر(بخش زیادی از غار، قابل دسترسی نیست)

نوع غار: آهکی

امکانات رفاهی: مناسب

آدرس: استان مرکزی، ۱۱ کیلومتری شمال شرق دلیجان، حد فاصل نراق – دلیجان، دامنه کوه تخت (مشاهده روی نقشه)

غار چال نخجیر در استان مرکزی تا قبل از کشف غار کتله خور بنام عروس غارهای خاورمیانه معروف بود. این غار که به دوره سوم زمین‌شناسی (۷۰ میلیون سال قبل) تعلق دارد، در سال ۱۳۶۷ در اثر وقوع یک انفجار در نزدیکی دهانه‌ آن کشف شد. ۹۵ درصد از دیواره‌های این غار سه طبقه با رسوبات آهکی و بقیه با سنگ پوشش داده شده است. تاکنون چهار کیلومتر از غار چال نخجیر توسط افراد محلی و غارنوردان کشف شده است و گفته می‌شود که عمق آن، حدود هشت تا ۱۴ کیلومتر است. در ضمن، ۱۲۰۰ متر از غار برای بازدید عموم کف‌سازی، ایمن‌سازی و نورپردازی شده است. از دیگر ویژگی‌های منحصربه‌فرد غار، زنده بودن آن است؛ به این معنا که اگر جایی از غار تخریب شود یا ترک بخورد در طول سال‌های متمادی ترمیم خواهد شد.

اسفنج‌های بلورین، منشورها، کلیست و باغ‌های مرجانی، دالان‌ها، حوضچه‌های گوناگون و تالارهای مختلف مانند تالار چهلستون از جمله دیدنی‌های غار چال نخجیر هستند. متاسفانه بازدیدهای فراوان، نگهداری نامناسب و برگزاری مراسم عروسی در غار چال نخجیر، آسیب‌های جدی به این غار زده است و امید می‌رود که مراقبت کافی از این غار توسط مسئولان و بازدیدکنندگان به عمل آید. برای دسترسی به غار چال نخجیر، پس از گذشتن از شهر دلیجان، وارد جاده نراق شوید و پس از طی حدود ۱۰ کیلومتر، به‌سمت غار بروید.

3. غار علیصدر؛ همدان

آثار ملی ایران

نوع غار: تالابی و آبی

طول مسیر کشف شده غار: ۱۲ کیلومتر (بخش زیادی از غار، قابل دسترسی نیست)

امکانات رفاهی: مناسب

آدرس: ۷۵ کیلومتری شمال غربی همدان، کبودرآهنگ، بخش گل‌تپه، روستای علیصدر، ارتفاعات ساری‌قیه (مشاهده روی نقشه)

غار علیصدر، یکی از محبوب‌ترین جاذبه‌های دیدنی استان همدان است که در سال ۱۳۸۷ به‌عنوان بیست و سومین اثر طبیعی ملی ایران به ثبت رسید. این غار تنها غار تالابی ایران و از معدود غارهای آبی قابل قایقرانی جهان است که طولانی‌ترین مسیر قایقرانی در غار را دارد. علیصدر همچنین یکی از بزر‌گترین غارهای آبی جهان است که قدمت آن به دوران دوم زمین‌شناسی یا ژوارسیک (۱۹۰-۱۳۶ میلیون سال قبل) بر‌می‌شود.

در بازدید از غار علیصدر ابتدا از دالان‌های پرپیچ‌و‌خمی عبور می‌کنید و سپس ادامه مسیر را با قایق‌های پدالی در دالان‌های زیبا و دهلیزهای متعدد و چشم‌نواز ادامه می‌دهید. از مجموعه رشته آب‌ها در داخل غار علیصدر، دریاچه‌هایی به وجود آمده‌اند که عبور از آن‌ها تنها با قایق میسر است. بازدید شما به دو صورت نیمه مسیر و تمام مسیر به مسافت‌های ۱,۲۵۰ و ۴,۰۰۰ متر است. در تمام مسیر، قندیل‌ها، سنگ‌ها و مجسمه‌هایی به‌شکل‌های عجیب و غریب یا شبیه حیوانات می‌بینید که در میان آن‌ها می‌توان به پنجه عقاب، مجسمه آزادی، شیر دو سر، کبوتر، قایق وارونه، خوشه انگور، گل‌کلم و سنگی شبیه اسم مبارک الله اشاره کرد.

غار علیصدر، تالارهای متعددی دارد که تالار آزادی با طول ۱۰۰ متر، عرض ۶۰ متر و ارتفاع ۴۰ متر، مشهور‌ترین این تالارها است. جالب است بدانید که تاکنون نزدیک به ۱۲ کیلومتر از دهلیزها و مسیرهای غار شناسایی شده و تنها ۲٫۲ کیلومتر از آن مورد بازدید علاقه‌مندان قرار می‌گیرد. برای دیدن غار علیصدر باید راهی استان همدان و شهر کبودرآهنگ شوید. دسترسی به این غار بسیار ساده است و شما می‌توانید با ماشین شخصی یا وسایل حمل و نقل عمومی از طریق سه مسیر به علیصدر برسید. مسیر اول از شهر همدان و جاده همدان به بیجار آغاز می‌شود و شما باید از سه راهی نوژه به طرف غار علیصدر حرکت کنید. مسیر دوم از شهر کبودرآهنگ و جاده علیصدر و مسیر سوم از شهر شیرین‌سو، و جاده علیصدر، شما را به این غار می‌رساند.

4. غار قوری قلعه؛ کرمانشاه

آثار ملی ایران

طول مسیر کشف شده غار: ۱۲ کیلومتر (بخش زیادی از غار، قابل دسترسی نیست)

نوع غار: آبی

آدرس: ۸۷ کیلومتری کرمانشاه، ۲۵ کیلومتری شهرستان روانسر (مشاهده روی نقشه)

غار قوری قلعه یا «قوری قالا»، یکی از مشهورترین آثار طبیعی کشور در استان کرمانشاه است که قدمت آن به بیش از ۶۵ میلیون سال برمی‌شود. یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های منحصربه‌فرد این غار، وسعت آن است که در میان دیگر غارهای آبی قاره‌ کهن، مقام اول را کسب کرده است. غار قوری قلعه، ۱۲ کیلومتر طول و بیش از سه هزار متر عمق دارد و در سال ۱۳۵۵ و توسط گروهی از غارشناسان انگلستان شناسایی شده است.

مهم‌ترین ویژگی غار قوری قلعه، وجود چهار آبشار با ارتفاع ۱۰ تا ۱۲ متر در عمق حدود ۳۰۰۰ متری است. طبیعت زیبای منطقه، چشم‌انداز جنگلی در یکی از تماشایی‌ترین دره‌های استان کرمانشاه و چشمه‌های متعدد از جمله جاذبه‌هایی هستند که این غار را در میان گردشگران مشهور کرده‌اند. دما و رطوبت در تمامی فصول سال، در این غار مناسب است. برای دسترسی به این غار به‌سمت کرمانشاه بروید و سپس مسیر را ۲۵ کیلومتر به‌سمت پاوه ادامه دهید تا به روانسر برسید. در ادامه با توجه به تابلوهای راهنما به روستای قوری قلعه بروید؛ روستای قوری قلعه در سمت چپ جاده و غار در سمت راست جاده قرار دارد و کل مسیر دسترسی آسفالت است.

5. غار نمکدان؛ قشم

طول مسیر کشف شده غار: ۶٫۴ کیلومتر (بزرگترین غار کشف شده در کوه نمکی قشم)

نوع غار: غار نمکی

امکانات رفاهی: کم

آدرس: استان هرمزگان، ۹۰ کیلومتری شهر قشم (مشاهده روی نقشه)

غار نمکدان قشم که با نام غار نمکی نیز شناخته می‌شود، از محبوب‌ترین جاهای دیدنی قشم به‌ شمار می‌رود. کوه نمکی قشم که یکی از عجایب هفت‌گانه خلیج فارس به‌حساب می‌آید، چند غار را در خود جای داده است که بزرگ‌ترین آن‌ها غار نمکدان قشم با طول حدود ۶٫۴ کیلومتر است. بر اساس تحقیقات صورت گرفته، قدمت نمک‌های غار به‌ دوره پیش از کامبرین برمی‌شود و عمر آن‌ها بیش از ۵۷۰ سال است.

غار نمکدان قشم، طولانی‌ترین غار نمکی جهان است. این غار تقریبا افقی است و شیب کمی دارد. برای سفر به‌ غار نمکدان می‌توانید از سه بندر باسعیدو، سلخ و گورمی راهی شوید و سپس از جاده‌ای شوسه‌ای عبور کنید. بین جاده همجوار ساحل تا ورودی غار حدود دو کیلومتر فاصله است که باید آن را پیاده بروید. دهانه اصلی غار به‌سمت جنوب است و تا عمق حدود ۲۰ متری آن نیازی به‌ استفاده از چراغ قوه ندارید. گردشگران می‌توانند تا عمق ۱۰۰ متری این غار را پیمایش کنند؛ اما برای رفتن به‌بخش‌های داخلی این غار باید تجهیزات کافی به‌همراه داشته باشند.

6. غار دانیال؛ مازندران

طول مسیر کشف شده غار: دو کیلومتر

نوع غار: آبی و رودخانه‌ای

آدرس: مازندران، سلمانشهر، روستای دانیال (مشاهده روی نقشه)

غار دانیال، یکی از زیباترین غارهای ایران است که ارتفاع سقف تا کف آن به ۷۵ متر می‌رسد و طول آن، بیش از دو کیلومتر است. دهانه اصلی غار دانیال که به‌عنوان دومین غار بزرگ رودخانه‌ای ایران شناخته می‌شود، از سطح دریا ۱۶۰ کیلومتر ارتفاع دارد. آب داخل غار از چند چشمه با شعب مختلف سرچشمه می‌گیرد و بسیار زلال است. هوای داخل غار دانیال، ۲۳ درجه سانتی‌گراد و دمای آب نیز ۱۷ درجه سانتی‌گراد است. این دما در تمام طول سال ثابت است. انواع جانوران مانند خفاش‌ها، قورباغه‌ها، خرچنگ‌ها، عنکبوت‌ها و موش‌ها در این غار تاریک زندگی می‌‌کنند. برای دسترسی به غار دانیال، در مسیر چالوس به تنکابن و از کنار پروژه هتل قو، در مسیری پنج کیلومتری به‌سمت سلمانشهر و روستای دانیال بروید. در انتهای روستا پس از گذشتن از یک پل چوبی وارد یک مسیر خاکی و نسبتا ناهموار به طول دو کیلومتر می‌شوید. در انتهای روستا پیش از شیب، وارد جاده فرعی دست چپ شوید و تا آخرین ویلا مسیر را ادامه دهید. از ماشین پیاده شوید.

و از رودخانه عبور کنید. پس از رسیدن به دومین انشعاب مسیر سمت چپ را به‌سمت بالا تا زیر دیواره‌ای سفید رنگ ادامه دهید. دهانه غار رو به شمال غربی است و درست در زیر این دیواره قرار دارد.

7. غار دنگزلو؛ اصفهان

طول مسیر کشف شده غار:  ۱۶۰۰ متر (بخشی از این مسیر، قابل پیمایش است)

نوع غار: آبی آهکی

آدرس: اصفهان، سمیرم، بخش پادنا، ضلع شمال شرقی کوه دنا، روستای دنگزلو

غار دنگزلو، یکی از زیباترین غارهای استان اصفهان است که شباهت زیادی به غار علیصدر دارد و شامل تالارهای بزرگ با ارتفاع سقف ۱۰ متر و هفت تالاب با عمق آب بیش از هفت متر می‌شود. این غار آبی در بالادست یکی از سرشاخه های رودخانه ماربر واقع شده است و دارای سه حوضچه آبی است. بازدیدکنندگان برای عبور از تالاب‌های غار دنگزلو از قایق استفاده می‌‌کنند. برای رسیدن به غار دنگزلو باید از سمیرم، ۱۵۰ کیلومتر به‌سمت پادنا بروید تا به روستای دنگزلو بخش پادنا رسید. پس از رسیدن به پادنا، باید از بین باغ‌های سیب و حاشیه رودخانه دنگزلو پیاده‌روی کنید تا دهانه غار را ببینید.

8. غار پراو؛ کرمانشاه

میراث طبیعی ایران

طول مسیر کشف شده غار: ۱۴۵۴ متر

امکانات رفاهی: ندارد

آدرس: استان کرمانشاه، کوه پراو، میان کوه طاق بستان و کوه بیستون (مشاهده روی  نقشه)

غار «پراو» در سال ۱۳۵۱ توسط گروهای انگلیسی در کرمانشاه کشف شد. این غار با طول ۱۴۵۴ متر و ارتفاع ۷۵۲ متر تا قبل از کاوش در غار جوجار به‌عنوان عمیق‌ترین غار ایران شناخته می‌شد. جالب است بدانید که درباره غار پراو، افسانه‌های زیادی وجود دارد و برخی ادعا می‌‌کنند که این غار به‌اندازه کهکشان راه شیری طولانی است. «پراو» به‌معنای آب است و این غار نیز در مسیر حرکت جریان های آبی و آهکی قرار دارد. ۲۶ حلقه چاه در غار پراو وجود دارد که عمیق‌ترین آن‌ها، چاه شماره ۱۶ با عمق ۴۲ متر است.

غار پراو یکی از حادثه‌خیزترین مناطق غاری ایران است؛ اما این مکان در حال حاضر ایمن‌سازی شده است و مکانی مناسب برای تمرین غارنوردان به شمار می‌آید. این غار، یک غار سرد و عمودی است و برای ورود به آن باید در ابتدا کوه را تا ارتفاع ۳۰۵۰ متری بالا بروید. غار پراو زمانی بزرگترین غار عمودی دنیا بود و با عنوان اورست غارهای دنیا شناخته می‌شد؛ اما امروز با کشف غارهای عمیق دیگر در رتبه ۲۲۰ قرار دارد.

9. غار جوجار؛ کرمانشاه

طول مسیر کشف شده غار: ۱۰۹۷ متر

نوع غار: آهکی

امکانات رفاهی: ندارد

آدرس: استان کرمانشاه، ارتفاع ۲۹۰۰ متری فلات پرو در شمال منطقه چالابه

غار جوجار با ۱۳۰۰ متر عمق، عمیق‌ترین غار ایران در استان کرمانشاه است که چند چشمه و سفره آب زیرزمینی بزرگ از آن تغذیه می‌‌کنند. این غار در فلات شمالی «پراو» در قسمت شمال غرب قله «شاآودالان» قرار دارد و محوطه زیبا و چشمه‌سارهای گوارا و دائمی آن، محلی برای تفریح کوهنوردان است.

در گذشته، دهانه غار جوجار به‌طور هولناکی با قطر زیاد رو به آسمان قرار گرفته و با شیب تندی از سوی شرق به پایین کشیده شده بود؛ اما در حال حاضر، دهانه غار در ارتفاع ۲۹۰۰ متری فلات پراو با شیب ملایم و پلکانی با سنگ‌های صاف و صیقلی و رسوباتی قابل دسترس برای عموم است.

غار عمودی جوجار در بیشتر قسمت‌های خود نیاز به استفاده از طناب داشته و حتی در قسمت‌هایی نیاز به صعود از معابر یخی را دارد. جالب است بدانید که غارنوردان ایرانی و حتی خارجی تاکنون موفق به پیمایش این غار تا انتهای آن نشده‌اند.

10. غار رودافشان؛ تهران

آثار ملی ایران

طول مسیر کشف شده غار: ۸۰۰ متر (مسیر گردشگران)

نوع غار: آهکی

امکانات رفاهی: مناسب

آدرس: تهران، جاده فیروزکوه، روستای رودافشان (مشاهده روی نقشه)

غار رودافشان با دهانه‌ای بزرگ، یکی از بهترین مقاصد گردشگری یک‌روزه در اطراف تهران است. دهانه بیضی شکل این غار با ارتفاع حدود ۲۰ متر و طولی بالغ بر ۲۹ متر، یکی از سه دهانه بزرگ غارها در ایران به شمار می‌آید. غار رودافشان در ارتفاع ۱۹۴۵ متری از سطح دریا قرار دارد و برای رسیدن به آن باید حدود ۲۰ دقیقه کوهنوردی کنید. این غار، همچنین محل زندگی گونه‌ای از خفاش‌ها است.

برای دسترسی به غار رودافشان، وارده جاده تهران – فیروزکوه شوید تا حدود ۲۵ کیلومتر قبل از فیروزکوه، به منطقه سید آباد برسید. در این منطقه پس از دیدن تابلوی غار رودافشان به‌سمت راست بپیچید. پس از طی کردن ۱۰ کیلومتر و با عبور از روستای کلاک به یک دو راهی خواهید رسید که مسیر سمت راست به روستای مشهد و مسیر سمت چپ به‌سمت روستای رودافشان می‌رود. پس از عبور از روستا، به پارکینگ مخصوص غار رودافشان خواهید رسید.

11. غار قیژلان؛ کرمانشاه

طول مسیر کشف شده غار: ۷۶۳ متر

نوع غار: آهکی

غار قیژلان در استان کرمانشاه، دومین غار عمیق ایران پس از غار جوجار است. مسیر این غار بسیار تنگ و عبور از گذرگاه‌های آن، بسیار دشوار است؛ به‌طوری که قیژلان را به‌عنوان یکی از سخت‌ترین غارهای ایران برای پیمایش می‌دانند.

12. غار کرفتو؛ کردستان

آثار ملی ایران

طول مسیر کشف شده غار: ۷۵۰ متر (بخش زیادی از غار، کشف و شناسایی نشده است)

نوع غار: آهکی

امکانات رفاهی: مناسب

آدرس: استان کردستان، ۶۷ کیلومتری شمال غرب شهر دیواندره، ۷۰ کیلومتری شرق سقز (مشاهده روی نقشه)

غار کرفتو، یکی از غارهای اسرارآمیز و شگفت‌انگیز ایران است و از بزرگترین غارهای باستانی کشور محسوب می‌شود. این غار در استان کردستان، در یک رشته کوه آهکی در شمال دره‌ای عمیق و زیبا قرار دارد و در اطراف آن پناهگاه‌ها، دخمه‌ها و حفره‌های متعددی دیده می‌شود. در زمستان‌ها و هنگام سرما درون غار گرم و در تابستان به‌لحاظ کوران باد، داخل غار خنک است.

غار کرفتو دارای معماری صخره‌ای و دست‌کند است

قدمت غار آهکی و باستانی کرفتو به دوران مزوزوئیک برمی‌شود و این غار در زمان‌های مختلف مورد سکونت و استفاده انسان و جانورانی چون خفاش، کبوترچاهی و پرستو قرار گرفته است. از دلایل اهمیت غار کرفتو می‌توان به وجود کتیبه‌ای ارزشمند به خط یونانی در طبقه سوم اشاره کرد که بر اساس آن، این مکان را به هرکول، یکی از خدایان یونان باستان نسبت می‌دهند. این غار در دوران سوم زمین‌شناسی شکل گرفته و از میان آب بیرون آمده است و حتی اکنون نیز در برخی قسمت‌های داخل غار کرفتو، آب وجود دارد و برای دیدن بعضی از جاهای مختلف آن باید از قایق‌های کوچک استفاده کرد. غار کرفتو دارای معماری صخره‌ای و دست‌کند است و دهانه ورودی آن در ارتفاع ۲۰ تا ۲۵ متری از دامنه کوه قرار دارد که اکنون با کمک ۱۸۰ پله می‌توان به‌راحتی از آن بالا رفت. مسیر اصلی غار کرفتو نزدیک به ۷۵۰ متر طول دارد و ارتفاع سقف آن از یک تا ۱۲ متر متفاوت است.برای دسترسی به غار کرفتو باید به شهرستان دیواندره و سپس سقز بروید.  بعد از طی کردن حدود ۲۳ کیلومتر در جاده اصلی، با رسیدن به دوراهی تکاب از سمت راست وارد جاده‌ای فرعی شوید و ۳۵ کیلومتر دیگر را در این

مسیر به‌سمت تکاب ادامه دهید. سپس از سمت چپ وارد جاده به‌سمت غار کرفتو شوید تا بعد از مسافتی چهار کیلومتری به غار کرفتو برسید.

13. غار آویشو؛ گیلان

آثار ملی ایران

طول مسیر کشف شده غار: ۷۴۰ متر

نوع غار: آبی

آدرس: استان گیلان، شاندرمن، روستای سیاهمرد (مشاهده روی نقشه)

غار آویشو از جاذبه‌های طبیعی ماسال در ۴۰ کیلومتری جنوب غربی شاندرمن است. در ماسال بیش از ۱۷ غار بزرگ و کوچک وجود دارد که بزرگ‌ترین آن‌ها غار آویشو در ارتفاع ۱۳۰۰ متری از سطح دریا است. عرض و ارتفاع دهانه غار، حدود ۱۴ و ۱۹ متر است؛ در حالی که خود غار، ۱۵۰ متر عمق و ۷۴۰ متر طول دارد. دو گونه متفاوت از خفاش، حلزون، پشه و آبدزدک در این غار زندگی می‌‌کنند. برای دسترسی به غار آویشو به شاندرمن بروید و سپس به‌سمت روستای سیاه مرد و از آنجا به روستای چاله سرا حرکت کنید. سپس از کنار بقعه‌ «درویش شاه امیر»، راه غار را در پیش بگیرید. یک مسیر دیگر نیز از شاندرمن، روستای بنه سرا، روستای چاله سرا و بقعه‌ شاه امیر می‌گذرد.

14. غار دوسر؛ یزد

طول تالار کشف شده غار: ۳۸۵ متر

نوع غار: تالار غاری و زیرزمینی

امکانات رفاهی: ندارد

آدرس: استان یزد، مهریز

غار دو سر یا پشوم «در مهریز یزد»، یک غار فرسایشی منحصربه فرد است که به‌شکل گنبد ساخته شده است. این غار که در زمستان ۱۳۹۱ کشف شده، دارای بزرگترین تالار زیرزمینی ایران است و به‌عنوان چهارمین تالار بزرگ غاری در جهان شناخته می‌شود. مساحت تالار غار، حدود ۸۱ هزار و ۵۰۰ متر (به اندزه ۱۴ زمین فوتبال) است. این تالار بیضی شکل، ۳۸۵ متر طول، ۲۶۵ متر عرض و ۷۰ متر ارتفاع دارد. یکی از مشخصه‌های عجیب این تالار زیرزمینی، استوار ماندن آن بدون حتی یک ستون است. برای رسیدن به غار دو سر از یزد به‌سمت شهر مهریز حرکت کنید و سپس وارد جاده انحرافی شوید. پس از ورود به جاده خاکی و طی کردن ۳۰ کیلومتر به غار پشوم یزد می‌رسید. پیش از رسیدن به دهانه غار، یک مسیر پیاده‌روی در دشت با شیب آرام به فاصله ۱٫۵ کیلومتر در انتظار شما است. در ابتدای ورود به غار با چاهی به عمق ۱۹ متر و شیبی در حدود ۷۰ درجه روبه‌رو خواهید شد و پس از عبور از این قسمت از غار و پیمودن مسیر دستیابی به آبراهه، دوباره با چاهی روبه‌رو خواهید شد که عمق آن، ۸۰ متر است. پس از عبور از این بخش به تالار غار دوسر خواهید رسید. توجه داشته باشید که در صورت عدم دسترسی به تجهیزات لازم و

حرفه‌ای غارنوردی، بهتر است به غار پشوم وارد نشوید. در ضمن باید بدانید که این مکان، منطقه محافظت‌شده است و باید برای ورود به آن مجوز بگیرید.

15. غار سنگ شکنان؛ فارس

آثار ملی ایران

طول مسیر کشف شده غار: ۳۵۰ متر

نوع غار: دست‌ساز

آدرس: استان فارس، ۱۸۵ کیلومتری جنوب شرق شیراز، سه كیلومتری جنوب شهر جهرم

غار سنگ‌شکنان جهرم که بین محلی‌ها بنام «سنگ‌اِشکن» مشهور است، بزرگ‌ترین غار دست‌ساز خاورمیانه و یکی از بزرگ‌ترین و زیباترین غارهای مصنوعی جهان به شمار می‌آید که قدمتی بین ۱۵۰ تا ۲۰۰ سال دارد. یکی از شگفت‌انگیزترین موارد مربوط به این غار این است که تاکنون با وجود کندن سنگ‌های بسیار توسط انسان‌ها، هیچ قسمتی از غار ریزش و سقوط نداشته است؛ زیرا ستون‌ها سقف غار را نگه داشته‌اند. عرض غار سنگ شکنان از ۶۰ تا ۱۳۰ متر متغیر است. در این غار می‌توان ۱۰۰ ستون سنگی را دید که فضایی مجلل به غار سنگ شکنان داده‌اند.

16. غار سهولان؛ آذربایجان غربی

طول مسیر کشف شده غار: ۳۰۰ متر

نوع غار: آبی

آدرس: استان آذربایجان غربی، مهاباد (مشاهده روی نقشه)

غار سهولان، دومین غار آبی ایران است که قدمت آن به دوران دوم زمین‌شناسی یعنی کرتاسه می‌رسد. قایق‌سواری در دریاچه‌ها و حوضچه‌ها، تماشای قندیل‌های زیبا و اشکال مختلف آهکی و گوش سپردن به صداهای سحرانگیز از جمله محبوب‌ترین فعالیت‌های گردشگری در این غار هستند. مساحت کشف شده غار سهولان، حدود دو هکتار، طول مسیر آبی کشف شده، ۳۰۰ متر، طول مسیر خشکی کشف شده، ۳۰۰ متر و ارتفاع سقف غار ۵۰ متر است.

غار سهولان در روستای سهولان و در نزدیکی روستای عیسی کند، در مسیر جاده فرعی (برهان) مهاباد – بوکان قرار گرفته است. شما می‌توانید با ماشین شخصی تا نزدیکی غار بروید و فقط مسیر کوتاهی را پیاده‌روی کنید. یکی از دیدنی‌های نزدیک غار سهولان، منطقه‌ای بنام جاذبه‌ معکوس در کنار جاده است؛ در این منطقه، با وجود سرازیری جاده بر اثر کشش کوه، سرعت و شتاب اتومبیل کم می‌شود.

17. غار خفاش؛ ایلام

آثار ملی ایران

طول مسیر کشف شده غار: ۲۵۵ متر

آدرس: استان ایلام، پنج کیلومتری شمال شرقی دهلران در دامنه‌ کوه سیاهکوه (مشاهده روی نقشه)

غار خفاش در استان ایلام با ۲۵۵ متر طول، ۳۰ متر عرض و ۵۰ متر ارتفاع، محل زندگی بیش از ۲۵ هزار خفاش در هفت گونه مختلف است. غار دهلران یکی از غارهای تاریخی عصر غارنشینی است که عمق برخی از دهلیزهای متعدد آن به ۴۰۰ متر می‌رسد. برای ورود به این غار دو دهانه وجود دارد: ارتفاع دهانه‌ غربی حدود ۳۱ متر و عرض آن ۳۰ متر است؛ اما به‌دلیل مسیر صعب‌العبور، نمی‌توان از این دهانه وارد غار شد. دهانه جنوبی غار با ۲٫۵ متر ارتفاع و ۲٫۲ متر عرض، تنها ورودی غار است.

18. غار یخ مراد؛ البرز

آثار ملی ایران

طول مسیر کشف شده غار: سه مسیر، ۲۰، ۵۰ و ۲۵۰ متری

آدرس: استان البرز، چهار کیلومتری جنوب گچسر (مشاهده روی نقشه)

غارها معمولا دارای ستون‌های قندیل مانند آهکی در سقف یا کف (استالاکتیت و استالاگمیت) هستند؛ اما در غار یخ مراد با قدمتی از ۵۰ تا ۲۳۰ میلیون سال قبل در استان البرز، این قندیل‌های زیبا از یخ تشکیل شده‌اند و انعکاس نور در آن‌ها مناظر فوق‌العاده‌ای خلق می‌کند. این غار پرپیچ‌و‌خم دارای سه تالار، یک برکه و یک آبشار یخ‌زده است و یکی از معدود غارهای مطبق ایران به شمار می‌آید که در بخشی از  آن چهار طبقه مجزا با اختلاف ارتفاع بیش از ۳۰ متر دیده می‌شود.

برای رسیدن به این غار با ارتفاع ۲۶۴۰ متر از سطح دریا، پس از ورود به جاده چالوس- کرج، در کیلومتر ۶۰ جاده و بعد از روستای نسا، پلی وجود دارد که با عبور از آن به جاده‌ای خاکی می‌رسید. پس از طی ۱۲ کیلومتر در این جاده خاکی با یک دوراهی روبه‌رو می‌شوید که مسیر سمت چپ شما را به روستای آزادبر و مسیر سمت راست شما را با دهانه غار می‌رساند. پس از یک ساعت پیاده‌روی در این مسیر که نیم ساعت آن پیاده‌روی در مسیری با شیب کم و نیم‌ساعت دیگر کوهنوردی سبک است، پس از گذر از پل احداث شده روی رودخانه آزادبر، به دهانه غار می‌رسید.

19. غار ایوب؛ کرمان

طول مسیر کشف شده غار: ۲۰۰ متر

نوع غار: آذرین

آدرس: کرمان، شهربابک، هفت کیلومتری جنوب شرقی شهر دهج (مشاهده روی نقشه)

غار ایوب، یکی از جاهای دیدنی کرمان و بزرگترین غار آذرین ایران است که در ارتفاع ۲۸۷۶ متری کوه ایوب قرار دارد. یکی از ویژگی‌های مهم این غار، دهانه بسیار بزرگ آن است که عرضی ۶۸ متری و ارتفاعی ۹۸ متری دارد. غار ایوب از گدازه‌های آتشفشانی تشکیل شده است و در داخل آن، آثاری از دوره اشکانیان مشاهده می‌شود.

برای دسترسی به غار ایوب، از جاده اصلی تهران – بندرعباس و از دوراهی جوزم استفاده کنید تا پس از طی کردن حدود ۳۵ کیلومتر به این منطقه برسید. دهج بین کرمان و یزد قرار دارد. از سمت شهر یزد تا غار حدود ۲۵۴ کیلومتر را باید طی کنید؛ در حالی که مسیر شما از کرمان، حدود ۲۳۹ کیلومتر است. در نظر داشته باشید که مسیر دسترسی، شامل یک ساعت پیاده‌روی از صخره‌ای بنام بارانداز در پایین کوه تا دهانه غار نیز می‌شود؛ پس کفش و وسایل مناسب به‌همراه داشته باشید.

20. غار دربند سنگسر؛ سمنان

طول مسیر کشف شده غار: ۱۵۰ متر

نوع غار: آهکی

امکانات رفاهی: مناسب

آدرس: استان سمنان، مهدی شهر (مشاهده روی نقشه)

غار دربند سنگسر یا غار مهدیشهر در شیبی تند در کمرکش کوهی آهکی بنام لهرد قرار دارد. این غار با ۱۴۰ میلیون سال قدمت، از غارهای آهکی بزرگ ایران به شمار می‌آید و طول آن حدود ۱۵۰ متر است. حداکثر ارتفاع از کف غار ۳۰ متر است. ستون‌های بزرگ استلاگتیت و استلاگمیت و دیواره‌های آهکی از جاذبه‌های این غار هستند و با نورپردازی جلوه‌ای زیباتر یافته‌اند. برای دسترسی غار دربند سنگسر از جنوب شهمیرزاد، وارد جاده‌ای در سمت چپ خود شوید که به سوی باختر می‌رود. غار دربند بر فراز کوه بلندی در فاصله حدود ۱٫۵ کیلومتری شمال شهر قرار دارد.

21. غار اسپهبد خورشید؛ مازندران

آثار ملی ایران

طول مسیر کشف شده غار: ۷۵ متر

نوع غار: صخره‌ای

امکانات رفاهی: ندارد

آدرس: استان مازندران، ۱۹ کیلومتری جنوب پل سفید، سوادکوه، خطیر کوه (مشاهده روی نقشه)

غار «اسپهبد خورشید» یک غار دست‌کند در سوادکوه است که طبق افسانه‌های محلی در زمان حمله اعراب توسط افراد ساکن در این منطقه ساخته شده است و اسپهبد خورید نیز نام فرمانده‌ای بود که سرپرستی این غار را بر عهده داشته است. غار اسپهبد خورشید در ارتفاع ۱۱۵۰ متری از سطح دریا روی کوه لاکمر و روبه‌روی کوه سرخل قرار دارد. این غار با قطر دهانه‌ای در حدود ۹۰ متر،

به‌عنوان بزرگترین طاق طبیعی دنیا شناخته می‌شود. تالار داخل غار، دایره‌ای شکل و به درازای ۷۵، عرض ۳۵ و ارتفاع ۱۵ متر است.

در مقابل غار اسپهبد خورشید، پرتگاه مهیبی قرار دارد که ورود به آن را بسیار مشکل می‌کند. از نکات حیرت‌انگیز این غار، ورودی آب به داخل غار است که از بالا دست روستای «کمر پشت»، مسیر سنگی را به‌صورت جوی آب در آورده و آب را از داخل سنگ‌ها پس از طی مسافت زیاد به داخل غار هدایت می‌کرده است. برای دسترسی به غار از تهران، وارد جاده‌ دماوند شوید و به‌سمت فیروزکوه حرکت کنید. با عبور از فیروزکوه و ادامه مسیر پس از گذشتن از ورسک و کلیسای اوریم رودبار، در سمت راست با یک خروجی روبه‌رو خواهید شد که شما را به خطیر کوه می‌رساند. غار اسپهبد خورشید در این کوه واقع شده است.

منبع:kojaro.com