✔گزارش از حسن صادقی یونسی پژوهشگر و مدرس گردشگری
نشریه الکترونیک جهان گردش- 🔅بازدید علمی از کهن دیاری با جاذبه های گردشگری متنوع
کارغش بالا و پایین [ محدوده شاهان گرماب](بخش قلندرآباد_ دهستان سفید سنگ)شهرستان فریمان _با شگفتی های فراوان
🌏قسمت اول
در تاریخ ۲۵ مردادماه ۱۴۰۳ ژئوتیم(مرکز فریمان شناسی) بشرح ذیل از نواحی روستایی
منطقه کم برخوردار و کوهستانی بازدید علمی برگزار نمودند
۱حسن صادقی یونسی(محقق و پژوهشگر و مدرس جغرافیا و مدیریت گردشگری) ۲ مهندس توکلی فریمانی (پیشکسوت اداره دامپزشکی خراسان رضوی)کوهنوردژئو توریسم* ۳ سرکارخانم مرجان توکلی فرهنگی و پژوهشگر ۴سیدحیدر کامیاب(بلد محلی)
✨با تشکرفراوان از :
جناب رحیم پردل _ جناب رضا رخنه ئی_جناب علی منصوری و حاج موسی قنبریسرکار خانم زیبا موسوی کلاته بزرگ و سایر اهالی خونگرم و مهربان روستای کارغش
« خشکسالی دارای پیامدهای گسترده و دراز مدت است و بر تمام جوانب زندگی انسان اثر می‌گذارد. روستاها به عنوان یک نظام سکونتگاهی همواره در طول تاریخ متحمل خسارات ناشی از مخاطرات طبیعی از جمله خشکسالی شده اند و تاثیر پدیده خشکسالی در مناطق روستایی بیش از نقاط دیگر بوده است. به دلیل وابسته بودن اقتصاد روستایی به بخش کشاورزی، هرگونه تهدیدی علیه این بخش منجر به تضعیف پایه‌های اقتصادی روستاها و در نهایت، رکود اقتصادی کشور خواهد شد.».در بازدید علمی نقل مجلس آسیب های خشکسالی سالهای قبل بود و تاثیر شگرف آن بر دامداری سنتی،…موقعی که ما در نواحی روستایی بودیم ، دغدغه های صیفی کاران و دامداران و باغداران را می شنیدیم.دامداری سنتی جلوه خاص به روستا داده بود و از دور دست قله افسانه ای دال روئت می شد.تقریبا تمامی اهالی از ما استقبال پرشور و گرمی نمودند.جاده از فریمان تا شهر سفید سنگ و کارغش آسفالت بود.
✅قسمت دوم
روستاهای وصف شده در دهستان سفیدسنگ قرار دارند و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۱۳۱ نفر (۳۳خانوار) بوده‌است .و در سال ۱۴۰۳ نیز حدود ۴۰ خانوار جمعیت دارد.روستا حدودا ۲۴ دانش آموز دارند.ضمنا لازم به ذکر است:
محوطه تاریخی کارغش بالا مربوط به سدهٔ ۴ تا ۱۲ ه.ق است و در روستای کارغش بالا، شهرستان فریمان واقع شده و این اثر در تاریخ ۲ آبان ۱۳۸۲ با شمارهٔ ثبت ۱۰۴۵۴ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.اما متاسفانه در هیچ بروشوری یا دفترچه راهنمای گردشگری از آن ذکر نامی نشده است.سدهٔ ۴ قمری در تقویم هجری قمری به فاصله سالهای ۳۰۱ تا ۴۰۰ق (برابر ۹۱۳ تا ۱۰۱۰م) گفته می‌شود. خوشبختانه سدهٔ چهارم قمری از سده‌های اوج عصر زرین اسلامی در حوزه‌های گوناگون بوده است.و ادبیات عربی و فارسی در این سده بسی شکوفا شده اند.در دوره رونق کارغش باید اشاره کنیم چهار پادشاهی
صفوی
افشاریان
زندیان
قاجار
فرمانروایی کردند*
✅قسمت سوم:
🔅ویژگی جغرافیای زیستی منحصر به فرد این کهن دیار
الف سنجاقک ها(روستای کارغش) این حشرات با تغذیه از فرم بالغ و لاروی عوامل ناقل بیماری مانند دوبالان خاص و … کمک بزرگی به انسان و طبیعت و کنترل طبیعی گونه‌های خاص می‌کنند. همچنین آنها در شناسایی کیفیت آب شیرین و تازه فوق‌العاده‌اند.در اعتقادات به عنوان حشرات شکست‌ناپذیر و جاویدان از آنها یاد می‌شود. ب“🔅آگامای روستای کارغش”
آگامای خراسان(محل زیست شهرستان فریمان) روزفعال است. در ساعات گرم در مکان‌هایی که آفتاب‌گیر است دیده می‌شود. این سوسمار از لانه سنجاب‌های زمینی به عنوان پناه استفاده می‌کند. برخلاف سایر گونه‌های دیگر این جنس، این سوسمار از دیواره‌های صخره‌های عمودی پرهیز می‌کند.اما نوعی دیگر از آگامای رنگی نیز در کنار سنگ نگاره های روستای کارغش(بخش قلندرآباد)شهرستان فریمان مشاهده گردید.
ج_پوشش گیاهی شامل درخت زالزالک(دانه له) و سنجد و گرزمی و
کج خار(گل نسترن) و بوته های خارشتری؛اسپند؛ کنگر و …و گیاهان بومی.زیباترین صحنه ها و پوشش متراکم و آب گوارا را در” تنگل گو باغ”
که با توجه به دسترسی آسان و زیبایی آبشار برای دوست داران طبیعت و همیاران طبیعت و گردشگران روستایی نوید فردایی بهتر را خواهد داد.وجود پسته وحشی برروی صخره ها جوانان روستا را تشویق کرده است به کشت استراتژیک پسته روی آورند.
✅قسمت چهارم
☀️رمز گشایی از تخته سنگی که تعدادی تصویر دست(پنجه دست)برآن ترسیم شده است.به گویش محلی” پنجه له”
انسان از دیر‌باز سنگ را می‌پرستیده است و گاهی نیز از آن به عنوان ابزاری دفاعی برای خود و درگذشتگانش سود می‌برده است . در برخی مناطق، سنگهای آسمانی، نشانه باران‌زایی و باروری تلقی می‌‌شوند و هنگام خشکسالی به آنها قربانی پیشکش می‌شود.در محدوده شهر کدکن اهالی معتقد هستند با تکان دادن سنگ پیر باران خواهد بارید*هر بار پا به روستای کارغش می گذاشتم حاج موسی و مرحوم پدر ارجمندشان از اهمیت سنگی تحت عنوان پنجه له صحبت می نمودند…شوربختانه افرادی بی اطلاع از اهمیت این پدیده تاریخی روی آن یادگاری نوشته اند.
نکته جالب در” پنجه له” یک دایره کوچک ترسیم شده برکف دست های بیشمار است.
🌏سنگ نگاره(لیتوگراف_هنرصخره ای)
این پدیده منحصر به فرد در مختصات طول جغرافیایی= 60.19208092
عرض جغرافیایی= 35.73861612
ارتفاع از سطح دریا= 1479 متر
مشخصات UTM:
X= ۲۴۶۰۶۳٫۸۹
Y= ۳۹۵۸۵۹۳٫۸۹
نمایش روی نقشه:
http://www.google.com/maps/place/35.73861612,60.19208092
توسط ابزار جی پی اس *برای محققان ثبت گردید.حفاری غیر مجاز و تخریب صخره ها متاسفانه صرفا یک تصویر سنگ نگاره بزکوهی را شناسایی نمودیم.“به اعتقاد من نقش بزكوهی نماد ایران باستان، با مضمون آبخواهی، زایندگی، فراوانی نعمت و محافظت است. تعبیری از یك فرشته كه در مواقع سختی ها از آن كمك خواسته می‌شد و ریشه این باور به یكی از اسطوره های ایران باستان برمی‌گردد.”
سنگ نگاره ها یا هنرهای صخره ای کهن ترین آثار تاریخی و هنری بجامانده از بشرند. کارشناسان بر این باور هستند سنگ نگاره ها سرمنشا و بستر بوجود آمدن حروف رمزی، خط، تبادل پیام، زبان، تاریخ، اسطوره ها، هنر و فرهنگ ها هستند به همین دلیل آنها از بهترین ابزارهای رمزگشایی ماقبل تاریخ به حساب می‌آیند.آنچه در اکتشافات روستای اقرعلیا و نرگ و رزمگاه و باغ عباس دیده بودیم بطور قطع با این سنگ نگاره متفاوت بوده اند.این سنگ نگاره مانند کتابی سنگی از پیشینه ای طولانی تر حکایت دارد.تحریم های ایالات متحده آمریکا در سال های گذشته کار انتقال تکنولوژی لازم برای بررسی های علمی بیشتر این سنگ نگاره ها را مشکل کرده است و ما امیدوارهستیم با برداشته شدن موانع تحریمی، راه برای بررسی های علمی و دقیق این سنگ نگاره ها باز شود.درحین پژوهش میدانی برق امید و فردای بهتر و پیشرفت نواحی روستایی را با تاکید بر پدیده های جغرافیایی می دیدم.در کنار کشاورزی و صنعت معدن و بخش خدمات امیدوارم رونق گردشگری روستایی سبب مهاجرت معکوس از شهر به روستا را شاهد باشیم. سنگنگاره و صخره سنگی تاریخی” پنجه له ” و …قلعه کهنه کارغش و حمام تاریخی آن و شواهد بسیار چون سفالینه های شکسته و آرامستان تاریخی و ابزار سنگی تاریخی؛ یادگاری از نسل های قبلی برای نسل های امروزی و فردا است.
بدون دیدگاه